Najpopularniji Sport
Fudbalski sport u Subotici ima izuzetnu popularnost i dugu i rezultatski veoma bogatu tradiciju. Fudbal se sada igra u 25 klubova, koji su učlanjeni u Opštinski fudbalski savez. Po svom statusu, odnosno rangu u kome se takmiče, to su: Spartak (II savezna liga Zapad), Palić i Bačka (Vojvođanska liga), Radnički OFK Tavankut i Zorka (Bačka liga), Sever, Čantavir, Preporod, Stari žednik, Bratstvo, Hajduk, Bratstvo (Ljutovo), (Područna liga Subotice), Solid, Partizan, Poljoprivrednik, Peščara, Đurđin, Vinogradar, Graničar, Lokomotiva, Pionir, Udamik, Mladost i Elektrovojvodina (Opštinska liga Subotice).
Veći broj klubova ima odlične travnate terene i savremene, prikladne svlačionice. U klubovima je preko 2.500 aktivnih igrača svih uzrasta, koji koriste blagodeti posleratnog razvoja sporta u našoj samoupravnoj socijalističkoj zajednici. Tu aktivnost pomaže i Opštinski savez fudbalskih sudija sa 85 sudija i 16 kontrolora i instruktora. Stručni rad sprovode članovi Saveza fudbalskih trenera sa 120 kvalifikovanih stručnjaka.
Ovako razgranat i popularan sport, kakav je fudbal u Subotici, teško bi se mogao zamisliti bez već spomenute duge i svetle tradicije i poletnih pionirskih dana nakon oslobođenja, kada su i udarani novi temelji ovom sportu bez koga Subotičani ,,ne mogu".
Pažljivo proučavajući, na žalost, dosta oskudnu dokumentaciju i slušajući pomalo već izbledela sećanja sportskih asova i rukovodilaca, došli smo do srazmerno pouzdanih podataka, činjenica, datuma, rezultata i uspeha koji vemo odslikavaju kako je fudbalski sport još od 1944. godine zaživeo i privukao veliki broj igrača i stekao desetine hiljada poklonika.
U tim prvim danima slobode, mladi su najčešće, svoje slobodno vreme poklanjali fudbalu. Odigravaju se i prve prijateljske utakmice, u čemu prednjače fudbaleri žAK-a, a nastupaju i timovi Građanskog (Hrvatskog sportskog društva), i Jedinstva (Radničkog fiskulturnog društva). Kasnije ovi timovi menjaju imena i to ovim redom. Od žAK-a, čiji igrači prilaze fudbalskoj sekciji FOSD Jovan Mikić-Spartak, nastaje FK Spartak. Od Jedinstva juna meseca 1946. godine postaje Radnički, koji se 22. januara 1947. godine, na nivou sportskog društva, fuzioniše sa FOSD Jovan Mkić - Spartak. Hrvatsko sportsko društvo Gradanski osnovano je 26. maja 1945, ali već 7. marta 1946. godine menja naziv u Fiskulturno sportsko društvo Sloboda. Na vanrednoj skupštini Slobode, 6. aprila 1949. godine, donosi se odluka o raspuštanju društva, čiji članovi kasnije postaju sportisti klubova FOSD Jovan Mikić-Spartak.
Prve utakmice
Zapaženi akteri na prvim utakmicama su igrači pomenutih klubova, ali i reprezentacije vojnih jedinica stacioniranih u Subotici. Prva zvanična utakmica odigrana je 10. decembra 1944. godine - između dve reprezentacije Subotice (A i B). Pobedila je A ekipa rezultatom 4:2. Nedelju dana kasnije (17. decembra), reprezentacija Subotice pobedila je tim žAK-a sa 3:0. Zatim se ređaju utakmice i rezultati: žAK - Radnički (Novi Sad) 8:1; i u revanšu žAK pobeđuje sa 8:2; žAK - Beogradska brigada 1:1; žAK - Crvena zvezda 2:4. Održan je i jedan turnir, na kome su postignuti ovi rezultati: Komanda mesta - Komanda Područja 2:3; Komanda područja - Bolnički centar 2:2; Komanda područja - Narodna milicija 5:2. Čist prihod sa ovog turnira, u iznosu od 38.000 dinara, ustupljen je Bolničkom centru za potrebe vojnih bolnica.
Osnivanje FK Spartak-a
Početkom aprila 1945. godine fudbaleri žAK-a, koji su ostali na okupu, polaze na turneju po Srbiji i Vojvodini, ali pod imenom reprezentacije Subotice. Već 8. aprila nastupaju u Beogradu protiv Tima inženjerijske brigade i pobeđuju sa rezultatom - 8:0 (6:0). Golove su postigli Palfi (4), Hatvanj (Sabanov - 2), Prčić i Njerš. Dva dana kasnije, 10. aprila protivnik je Radnički iz Beograda i slavi se nova pobeda sa rezultatom 4:0, golovima Prčića (2), Njerša i Janjića. U Kragujevcu reprezentacija Subotice pobedila je Radnički sa rezultatom 8:0, u Kruševcu domaće fudbalere sa 5:1, u Pančevu takođe odgovarajuću reprezentaciju sa 4:0. Pri dolasku u Zrenjanin, sportski radnici ovog grada obaveštavaju igrače i vođstvo puta da je stigao telegram iz Subotice da se obustavi turneja i da se odmah vrate kući. Na pvom kraćem gostovanju van Subotice igraju: Pajo Šimoković, Miroslav Beleslin, Lazar Bogešić, Janko Zvekanović, Lajčo Jakovetić, Gojko Janjić, Ilija Vorgučin, Bela Palfi, Stipan Kopilović, Joška Takač, Karlo Neorčić, Josip Prčić, Blaško Milunović i željko Sabanov.
S obzirom na to da igrači žAK-a više nisu mogli cla nastupaju pod svojim dotadašnjim imenom, za njih se interesuju Građanski i Radnički, koji su u međuvremenu osnovani, i društvo FOSD Jovan Mikić - Spartak, koje donosi odluku o osnivanju fudbalskog kluba kao jedne od sekcija društva.
Fudbaleri žAK-a nastavljaju sa treninzima, ali se ujedno i dogovaraju kom klubu da pristupe. Na najdemokratskiji način odlučuju da pristupe onom klubu za koji se izjasni - većina igrača. I to svi do jednog. Taj čin se odigrao u kafani kod Marije Letić - Budžinice, u Ulici Ivana Milutinovića, sredinom aprila 1945. godine. U društvu sa igračima žAK-a nalaze se i predstavnici Građanskog i Radničkog, a FOSD Jovan Mikić - Spartak zastupaju Radivoj Sibalić, Miran Ostan i Aleksandar Zvekan. Činu glasanja prisustvuju sledeći igrači: Stipan Kopilović, Gojko Janjić, Lajčo Jakovetić, Lazar Bogešić, Blaško Milunović, Pajo Šimoković, Janko Zvekanović, Joška Balaž, Đusika Balaž, Karlo Neorčić, Josip Prčić, Ivan Latki, Ilija Vorgučin, Joška Takač, Kalman Delić, Miroslav Beleslin, Ivan Bogešić i Nikola Aradski. Odlukom 13:5, koju predstavnicima zainteresovanih klubova saopštava Gojko Janjić, najstariji igrač žAK-a, svi dotadašnji igrači ovog kluba pristupaju Fudbalskom klubu Spartak. Od 21. aprila 1945. godine oni počinju da nose plavobeli dres.
Pet kvalifikacija
U jesen 1945. i proleće 1946. godine fudbaleri Spartaka, koji važe za velike fudbalske majstore, igraju mnoge utakmice, učestvuju u prvenstvu Severnobačke lige i trude se da novom klubu obezbede što veći ugled. U toj ligi, pored Spartaka, takmiče se još: Jedinstvo (Bačka Topola), Građanski (Subotica), Radnički (Bajmok), Jedinstvo (Senta), Sloga (Sombor), Jedinstvo (Subotica) i Radnički (Sombor). Posle završenog prvenstva, koje osvajaju igrači Spartaka, slede kvalifikacije za ulazak u I saveznu ligu. Spartak za protivnika dobija Vojvodinu iz Novog Sada. Oba susreta, 14. i 21. jula 1946. godine, dobijaju Subotičani sa istim rezultatom - 2:0. Na ove utakmice boje Spartaka brane: Pajo Šimoković, Ivan Bogešić, Miroslav Beleslin, Lajčo Jakovetić, Janko Zvekanović,
Gojko Janjić, Ilija Vorgučin, Ladislav Tumbas, Stipan Kopilović, Joška Takač i Josip Prčić. Golove za Spartak postižu Joška Takač i Josip Prčić u Subotici, odnosno Ladislav Tumbas i Josip Prčić u Novom Sadu.
Tako igrači Spartaka, posle uspešno okončanih kvalifikacija, stiču pravo da se takmiče u I saveznoj ligi, koja je u prvenstvu 1946/47. godine imala još ove članove: Partizan, Crvena zvezda, Metalac (Beograd), Dinamao, Lokomotiva (Zagreb), Hajduk, Pobeda (Skoplje), Kvarner (Rijeka), Budućnost (Titograd), Poncijana (Trst), željezničar (Sarajevo), 14. oktobar (Niš) i Nafta (Donja Lendava).
Za 39 godina svog postojanja i takmičenja fudbaleri Spartaka su još četiri puta igrali kvalifikacione utakmice. Druge po redu, 1951. godine, da bi zadržali prvoligaški status: igraju tri utakmice sa Odredom iz Ljubljane. Zanimljivo je da su sva tri susreta završena nerešenim rezultatom. U Subotici 3:3, u Ljubljani 0:0 i u Zagrebu 2:2. Nakon 300 minuta igre žrebom je odlučeno da Spartak, i dalje, ostane član I savezne lige.
Naredne kvalifikacije, 1952. godine, Spartak igra sa sledećim klubovima: Radnički (Obrenovac) 6:2 i 6:0, Napredak (Kruševac) 5:1 i 4:0 i Dinamo (Pančevo) 1:1 i 2:0. To je uspeh podmlađene ekipe Spartaka, koju tada predvodi Joška Takač, i u kojoj su se isticali i Bela Futo i Antun Rudinski, kasnije centarfor Crvene zvezde i beogradskog Partizana.
Posle ispadanja iz I savezne lige 1958. godine, Spartaku se ukazuje šansa da u kvalifikacijama sa Rijekom i Napretkom iz Kruševca sačuva prvoligaški status. Spartak je oba puta pobedio Napredak 2:1 i 6:0, ali je u susretima sa Rijekom (0:3 i 0:0) propustio ukazanu šansu.
Poslednje kvalifikacije Spartak, kao prvak Severne grupa II savezne lige 1971/72. godine, igra sa Rudarom iz Ljubije (2:2 i 3:1) i Budućnošću iz Titograda (0:1 i 2:1). Pošto je ukupni rezultat sa Titogradanima ostao nerešen - 2:2, izvođeni su jedanaesterci (6:5 za Spartak). Golove za Spartak postigli su: Gašić, Cetina, Jurković, Ćulafić, Birovljev i Radosav.
Plasman Spartaka u prvenstvima
Igrajući u raznim ligama (Severne Bačke, I saveznoj, drugim ligama - Severnoj, Zapadnoj. i Istočnoj, kao i u Vojvođanskoj), tim Spartaka zauzima sledeća mesta na tabelama: prvenstvo 1945/46. (Severnobačka liga, prvo mesto), prvenstvo 1946/47. (I savezna liga, šesto mesto), prvenstvo 1947/48. (1 savezna liga, deseto mesto), prvenstvo 1948/49. (II liga, treće mesto), prvenstvo 1950. (I savezna liga, deveto mesto,) prvenstvo
1951. (I savezna liga, jedanaesto mesto), prvenstvo 1952. (Vojvođanska liga, prvo mesto), prvenstvo 1952/53. (I savezna liga, deseto mesto), prvenstvo 1953/54. (I savezna liga, šesto mesto), prvenstvo 1954/55. (I savezna liga, osmo mesto, prvenstvo 1955/56. (I savezna liga, deveto mesto), prvensvo 1956/57. (I savezna liga, dvanaesto mesto), prvenstvo 1957/58. (I savezna liga, dvanaesto mesto), prvenstvo 1958/59. (II liga Istok, drugo mesto), prvenstvo 1959/60. (II liga Istok, peto mesto), prvenstvo 1960/61. (II liga Isto'k, šesto mesto), prvenstvo 1961/62. (II liga Istok, deveto mesto), prvenstvo 1962/63. (II liga Istok, osmo mesto), prvenstvo 1963/64. (II liga Istok, dvanaesto mesto), prvenstvo 1964/65. (II liga Istok, osmo mesto), prvenstvo 1965/66. (II liga Istok, osmo mesto), prvenstvo 1966/67. (II liga Istok, peto mesto), prvenstvo 1967/68. (II liga Istok, dvanaesto mesto), prvenstvo 1968/69. (II liga Sever, deseto mesto), prvenstvo 1969/70. (II liga Sever, jedanaesto mesto), prvenstvo 1970/71. (II liga Sever, treće mesto), prvenstvo 1971/72. (II liga Sever, prvo mesto), prvenstvo 1972/73. (I savezna liga, sedamnaesto mesto), prvenstvo 1973/74. (II liga Zapad, pelnacsto mesto), prvenstvo 1974/75. (Vojvođanska liga, prvo mesto), prvenstvo 1975/76. (II liga Zapad, deveto mesto), prvenstvo 1976/77. (II liga Zapad, osamnaesto mesto), prvenstvo 1977/78. (Vojvođanska liga, prvo mesto), prvenstvo 1978/79. (II liga Zapad, osmo mesto), prvenstvo 1979/80. (II liga Zapad, drugo mesto), prvenstvo 1980/81. (II liga Zapad, peto mesto), prvenstvo 1981/82. (II liga Zapad, drugo mesto), prvenstvo 1982/83. (druga liga Zapad, četvrto mesto), prvenstvo 1983/84. (druga liga Zapad, drugo mesto).
Svoju prvu prvoligašku utakmicu Spartak igra 26. avgusta 1946. godine u Subotici, pred 4.000 gledalaca, sa Crvenom zvezdom (1:3). Spartak nastupa u sledećem sastavu: Milunović, Ivan Bogešić, Beleslin, Jakovetić, Zvekanović, V. Harangozo, Vorgučin, L. Tumbas, Kopilović, Takač i Balaž. Prvi prvoligaški gol postigao je Vilim Harangozo, kasnije veliko ime stonoteniskog sporta. Prvu pobedu u prvoligaškom društvu Spartak je izvojevao 8. septembra 1946. godine, u susreru sa Lokomotivom iz Zagreba (4:0), golovima Takača, Prčića, Jakovetića i Gemeria. U prisustvu 3.000 gledalaca Spartak je igrao u sastavu: Šimoković, Kopilović, Beleslin, Jakovetić, Zvekanović, Janjić, Tumbas, Takač, Prčić, Gemeri i Vorgučin.
Poslednji put fudbaleri Spartaka igraju u Prvoj ligi u prvenstvu 1972/73., kada se posle plasmana na sedamnaesto mesto vraćaju među drugoligaše. U toj godini, za Spartak u prvoj ligi igraju: Đorde Zaklanović, Ernest Kovačević, Mihalj Đolai, Slobodan Bracanović, Čedomir Terzić, Božidar Gašić, Drago Jovičević, Mloš Cetina, Vinko Ilovac, Dušan Jurković, Mihalj Ježević, Radivoj Radosav, Radivoj i Stevan Birovljev, Ivan Budanović, Slobodan Kustudić, Sead Sofić, Vladimir Ćulafić, Stevan Mrzić, Petar Gvozdenović, živko Kojić, Ante Hameršmit i Imre Futo.
Svoje najstabilnije prvoligaške godine Spartak je imao u vremenu od 1953. do 1958. godine.
Spartak u Kupu maršala Tita
Fudbaleri Spartaka redovno učestvuju i u našem najmasovnijem takmičenju - Kup takmičenju za pehar Maršala Tita. Jednom prilikom igraju i u finalu kupa, 1962. godine, kada je Spartak poražen od OFK Beograda (1:4). U četvrtfinale dospeva: 1953. godine sa BSK-om iz Beograda (2:3), 1954. sa Mačvom iz Šapca (5:0), 1955. sa Vojvodinom (2:0), a sa Radničkim iz Beograda (2:4). U polufinalnim utakmicama igra: 1954. godine sa Crvenom zvezdom - 0:1, 1955. sa Hajdukom iz Splita - 0:2 i 1962. godine sa Crvenom zvezdom - 4:3.
Za polufinalni susret fudbalera Spartaka sa igračima Crvene zvezde 1962. godine rečeno je da je bio pravi podvig Subotičana i da je predstavljao „finale pre finala", jer je po svom kvalitetu, borbenosti, lepoj igri, produžecima i izvođenim i odbranjenim jedanaestercima, ušao u red najlepših i najuzbudljivijih utakmica koje su do danas odigrane u ovom takmičenju.
Tada su za Spartak. pred 8.000 Subotičana, nastupili: Taušan, Bleskanj, Ćopić, Jenovai, Čučković, Đukanović, Takač, Hiršman, Terzić, Maravić II i Savković. Golove za Spartak postigli su Tomić (autogol), Terzić i Hiršman dva.
Sastav Crvene zvezde: Vukičević, Tomić, Mličević, Malešević, Durković, Popović, Stipić, Škrbić, Mlošević, Šekularac, Melić. Golove za Crvenu zvezdu postigli su Stipić, Milošević i Melić.
Utakmicu Spartak - Crvena zvezda 4:3 (1:1, 3:3) koja je u Taušanu, Hiršmanu i Maraviću II imala svojevrsne junake, odlično je vodio sudija Tešanić iz Varaždina.
Utakmice koje se pamte
U svom takmičarskom bilansu fudbaleri Spartaka imaju zabeležene mnoge rezultate koje simpatizeri i ljubitelji fudbala još i danas pamte. Svojevremeno, Spartak je u Subotici pobeđivao sve članove „velike četvorke": Crvenu zvezdu (2:0), Partizan (2:1), Hajduk (4:1) i Dinamo (6:2).
Od svih tih velikih i znacajnih utakmica iz „starog perioda" koja se ljubiteljima fudbala najviše urezala u sećanje? Dobri poznavaoci fudbalskih prilika u Subotici ističu utakmicu u kojoj su fudbaleri Spartaka, 12. maja 1956. godine, visoko porazili Dinama iz Zagreba - 6:2. Pred 10.000 gledalaca Spartak je, igrajući u sastavu: Prvulović, Tapiška, Bogešić, Jakovetić, Stefanović, Kujundžić, Branisavljević, Jenovai, Ognjanov, Leškov i Ćopić, naneo jedan od najtežih poraza zagrebačkim fudbalerima. Golove za Spartak postigli su: Ognjanov 4, Leškov i Ćopić. To je, po mnogima, bila možda i najbolja utakmica Tihomira Ognjanova - Bate, koji je pored efektnih golova bio prosto nezadrživ za svoje reprezentativne drugove iz redova Zagrebčana - Ivicu Horvata i Tomislava Crnkovića.
Za susrete sa Dinamom vezana je i jedna tužna sportska epizoda: dve godine kasnije (1958) u Subotici, u poslednjem kolu prvenstva za 1957/58. godinu, kod rezultata 4:3 za Spartak, Dinamo je preko Čonča u poslednjim minutima utakmice izjednačio rezultat, što je subotičke fudbalere koštalo - ispadanje iz Prve lige.
Spartak u inostranstvu
Pored učešća na domaćim šampionatima, fudbaleri Spartaka su dosta često odlazili u inostranstvo, ili bivaju domaćini poznatim klubovima iz drugih zemalja. Brojne turneje i utakmice ostale su duboko urezane u sećanje igrača i prijatelja fudbala.
Čuvene su turneje po Francuskoj i Malti 1953. godine. Tada je Spartak odigrao deset utakmica: četiri u Francuskoj, i to bez poraza, a na Malti šest utakmica, takođe bez poraza. Godine 1956. Spartak je jedan od retkih klubova iz Jugoslavije koji gostuje u Velikoj Britaniji: igra tri ulakmice (Halsiti 1:3, Linkoln 1:2 i Fulhem 1:3) i ostaje bez ijedne pobede.
Pored gostovanja najpoznatijih klubova iz Mađarske i Rumunije, Spartak je u Subotici bio domaćin i drugim renomiranim ekipama: Kikers (Štutgart) - 4:2, Šturm (Grac) - 5:1, Ankara Gidži (Turska) - 2:2. Na turneji po SR Nemačkoj, 1952 godine Spartak je pobedio Bajern (Minhen) sa 1:0. Čuvena je i pobeda nad slavnim Honvedom (2:1), nerešen ishod sa istim protivnikom (4:4), kao i pobeda nad Makabijem iz Tel Aviva (2:1).
Sva gostovanja Spartaka u inostranstvu, a naročito u prve dve decenije svog postojanja, mnogo doprinose afirmaciji subotičkog i jugoslovenskog fudbala. Nije na odmet pomenuti da je FK Spartak tih godina igrao u Velikoj Britaniji, Francuskoj, Malti, Grčkoj, Mađarskoj, Rumuniji, Austriji, SR i DR Nemačkoj, Švedskoj, Norveškoj i Finskoj.
Subotičani u jugoslovenskim klubovima
Subotica, a naročito FK Spartak, jedno vreme su važili za pravi „rasadnik dobrih fudbalera". Stoga, nije nikakvo čudo što je naročito u poratnim godinama mnogo subotičkih fudbalera igralo za druge klubove širom zemlje, gde svi oni u tim sredinama imaju zapaženu ulogu.
Tako su u Crvenoj zvezdi igrali: Tihomir Ognjanov - Bata, Joška Takač, Bela Palfi, Lajčo Kujundžić, Ivan Zvekanović, Antun Rudinski, Dušan Maravić i Stevan Ostojić. U Partizanu su nastupali: Lajčo Jakovetić, Stipan Kopilović, Bela Palfi, Anton Rudinski, Anton Tapiška, Gustav Matković, Silvester Šereš. U Našim krilima, timu Ratnog vazduhoplovstva: Ivan Zvekanović - Janko, Jakov Stantić, Antun Tapiška, Đorde Palatinus, Bratiša Branisavljević i Josip Bistrički. U Mornaru timu Ratne mornarnice: Lajčo Kujundžić, Ilija Vorgučin, Josip Prčić, Jakov Stantić, Đorđe Palatinus, Ivan Latki i Vilim Gemeri. U Vojvodini iz Novog Sada; Ištvan Pletl, Gustav Matković, Silvester Šereš, Jožef Fabri i Josip Zemko. U željezničaru iz Sarajeva - Josip Zemko. U Borcu iz Banja Luke: Miloš Cetina, Dušan Jurković, Vladimir Ćulafić.
Kasnije se vremena menjaju, pa FK Spartak u svoje redove prima brojne jugoslovenske fudbalere: Kostu Tomaševića, Nikolu Prvulovića, Dimitrija Tadića i Batu Pantelića (Crvena zvezda), Aleksandra Jončića, Gradimira Bogojevca i Dragoslava Jovanovića (Partizan), Ranka Leškova, Radivoja Radosava, Dobrivoja Trivića, Dušana Stakića, Milenka Dragojevića, Rajka Kovačevića, 83 Miletu Vrgu i Branimira Novakovića (Vojvodina), Kadru Abadžića i Stjepana Kadovića (Proleter, Osijek), Dimitrija Stefanovića, Milorada Popovića i Miloša Jovanovića (Mačva, Šabac), Zvonimira Rašića (Proleter, Zrenjanin).
Subotički reprezentativci
Među najboljim fudbalerima Jugoslavije, koji su nosili dres sa državnim grbom, bilo je dosta i Subotičana. Pre rata, prvi Subotičanin koji je igrao u reprezentaciji bio je Andrija Kujundžić na utakmici Čehoslovačka - Jugoslavija (6:1, Prag, 28. oktobar 1921. godine). Pored Kujundžića za reprezentaciju su još igrali: Josip Horvat, Mihalj Kečkeš, Miloš Beleslin, Jovan Beleslin i Geza Šifliš. Posle oslobođenja, u raznim selekcijama (A, B, Olimpijskoj, Mladoj, Omladinskoj) igrali su: Tihomir Ognjanov - Bata, Joška Takač, Lajčo Jakovetić, Stipan Kopilović, Antun Rudinski, Stevan Ostojić, Miloš Glončak, Dušan Maravić, Josip Zemko, Stevan Tonković, Rade Maravić, Ilija Takač, Mihalj Ježević, Slobodan Šujica, Ivan Budanović, Dušan Jurković, Miloš Cetina. Rekorder među njima je Tihomir Ognjanov - Bata sa 28 utakmica u A i dve u B reprezentaciji.
Vredno pomena je i brojno učešće fudbalera Spartaka u ostalim državnim selekcijama, naročito u železničkoj i Sindikalnoj reprezentaciji Jugoslavije. Te reprezentacije, u vremenu od 1947. do 1952. godine, redovno učestvuju na šampionatima Evrope i, kao po nekom pravilu, osvajaju prvo mesto. Članovi tih selekcija iz FK Spartaka bili su: Miloš Glončak, Gojko Janjić, Stipan Kopilović, Miroslav Beleslin Joška Takač, Bela Palfi, Silvester Šereš, Bratiša Branisavljević, Antun Tapiška, Jožef Gemeši i Ilija Vorgučin.
Najbolji sastavi Spartaka
U toku proteklih godina za Spartak je igralo više stotina fudbalera, od kojih su mnogi ostavili dubok trag za sobom. Bilo bi veoma teško opredeliti se za najbolji tim, jer su u pitanju različite generacije i njihove fudbalske odlike. No, bez obzira na to, i bez ikakvih pretenzija da to budu sastavi koji će „zvanično figurirati", nije na odmet izvršiti jedan orijentacioni izbor, da bi se lakše moglo videti sa kakvim je sve fudbalerima Spartak raspolagao.
Evo tih mogućih selekcija:
A TIM: Miloš Glončak - Stipan Kopilović, Balaž Čikoš, Janko Zvekanović, Miroslav Beleslin - Lajčo Jakovetić, Gojko Janjić, Joška Takač Tihomir Ognjanov, Antun Rudinski, Silvester Šereš.
B TIM: Pajo Šimoković (Ivan Kampa, Blaško Milunović) - Antun Tapiška, Ivan Bogešić (Roko Vojnić), Dimitrije Stefanović (Jakov Stantić), Stevan Ćopić - Bela Palfi (Ladislav Jenovai),Lajčo Kujundžić (Ivan Latki), Jožef Gemeši (Šandor Cikoš, Ranko Leškov) - Radivoj Azucki (Gradimir Bogojevac), Ilija Vorgučin, Bratiša Branisavljević (Josip Prčić).
C TIM: Đorđe Zaklanović (Stjepan Kadović, Tomislav Taušan) - Zvonimir Rašić, Drago Jovičević, Miloš Cetina, Božidar Gašić - Dušan Maravić (Dušan Drašković, Mhalj Ježević, Radivoj Radosav (Grgica Čović, Stevan Birovljev, Laslo Borbelj) - Dušan Jurković, Vojislav Tonković, Nikola Vukomanović.
D TIM: Dragan Popović, Slobodan Šujica, Tomislav Martinović, Ernest Kovačević) - Slobodan Bracanović (Rudolf Rafai), Nedeljko Čučković, Tomo Peić (Mihalj Bleskanj), Čedomir Terzić (Jožef Agošton) - živko Slijepčević (Kadro Abadžić), Mcko Đukanović (Mile Vrga), Dragan Miranović - Đorđe Terzić (Branimir Novaković), Stevan Vitković (Slobodan Kustudić), Matija Hiršman, Jožef Fabri (Josip Šimoković).
Fudbalski kurioziteti
Pre no što je Subotica oslobodena, fašistički okupator je poslednjih dana pred odlazak pljačkao i odvlačio sve što je vredelo, pa je tako pretila opasnost da sportisti ostanu i bez svojih dragocenih rekvizita.
Znajući za to, jedna grupa fudbalera, među kojima su bili Lazar Bogešić, Pajo Šimoković i Stipan Kopilović, Spasava opremu SVAK-a. Jednog dana, vešto zakamufliranim kolicima, opremu prebacuju u dvorište Paje Šimokovića i skrivaju je u specijalno sklonište. Zahvaljujući njihovoj akciji, na prvim treninzima u slobodi nije bilo većih problema sa opremom.
Sličnu, efikasnu i brzu, akciju opet izvode fudbaleri, ali ovaj put uz pomoć svojih supruga, poslednjih dana aprila 1945. godine, kad se čitava Subotica pripremala za prvu prvomajsku paradu u slobodi. Naime, noć pred paradu, tadašnji načelnik OZNE, Viktor Vrhovac, obezbedio je belo i plavo platno za izradu - fudbalske opreme. Grozničavo i udarnički, pristupilo se šivenju novih prikladnih dresova, odnosno majica i gaćica u bojama Spartaka.
U tim poratnim godinama u Subotici je mnogo sportista koji nastupaju u - više sportskih grana. Jedan od njih je i Vilim Harangozo, stonoteniser i fudbaler, kasnije svetski šampion u stonom tenisu. U više navrata on igra za FK Spartak na mestu centarhalfa, a na prvoj prvenstvenoj utakmici u Prvoj ligi, u susretu sa fudbalerima Crvene zvezde iz Beograda, postiže i jedini gol za Spartak (1:3).
Spartak često igra u inostranstvu, ali najčešće odlazi u Rumuniju, gde u vremenskom rasponu od više decenija gostuje više od dvadeset puta. Organizator ovih turneja je Mihajlo Sele, zaslužni fudbalski radnik Jugoslavije.
Više fudbalera Spartaka, koji su se posvetili trenerskom pozivu, bili su treneri i u drugim zemljama. Najduže u inostranstvu u ulozi trenera boravi Ivan Zvekanović - Janko, zatim Zvonimir Rašić (jedno vreme i selektor Australije, 1974. godine, za Šampionat sveta u SR Nemačkoj), Đorđe Palatinus, Dušan Drašković i Petar Popović. Vredno je pomena da u Australiji sa uspehom igra Dezider Marton (FK Sever) i da je tamo dva puta bio najbolji strelac, ajedanput i najbolji fudbaler tog kontinenta.
Na utakmicama u Subotici padali su i neobični golovi. Tako je Janko Zvekanović, na utakmici sa Građanskim 1945. godine, postigao gol sa pola igrališta. A još neobičniji gol dao je Dušan Jurković, igrajući u dresu Severa 1980. godine na utakmici sa Hajdukom iz Beške: uz asistenciju svog tadašnjeg klubskog druga Dezidera Martona, direktno je šutirao loptu na gol odmah posle kretanja sa centra na početku igre, tako možda postiže „najbrži gol na svetu", već u prvim sekundama utakmice.
Bilo je i pravih sportskih tragičara, naročito prilikom izvođenja jedanaesteraca. Među njima su, pre svih, Ranko Leškov (na utakmici sa Rijekom 1958. godine u Subotici - 0:0) i Dušan Jurković (na utakmici sa Slobodom iz Tuzle 1:1, takođe u Subotici 1973. godine). Oba puta, zbog njihovih neiskorišćenih jedanaesteraca Spartak iz Prve prelazi - u Drugu ligu.
Legende subotičkog fudbala
Medu fudbalerima Spartaka ima više pojedinaca koji su ostali trajno upamćeni kao veliki majstori, kapiteni, izvanredni sportisti, organizatori igre, golgeteri, pa čak i legende fudbala. Jedan ocl njih je i golman Miloš Glončak. On je duže vremena, iz sezone u sezonu, bio među najboljim jugoslovenskim golmanima, a za dvadeset dve gocline u plavobelom dresu igrao je, čak, i u navalnom redu i bio efikasan strelac. O Tihomiru Ognjanovu Bati, legendi jugoslovenskog fudbala, dovoljno je reći i to da važi za najkompletnijeg i najboljeg igrača Subotice svih vremena. U vreme kada je igrao Bobek, najsuptilniji tehničar Jugoslavije, njemu uz bok je bio Joška Takač. Veliki borci, najpouzdaniji igrači odbrane, bili su Stipan Kopilović, Janko Zvekanović, Lajčo Jakovetić, Ivan Bogešić i Antun Tapiška. Uz Ognjanova, koji je znalački davao golove i nogom i glavom, na mestu centarfora istakao se Antun Rudinski, koga po talentu još niko nije prevazišao. Među fudbalerima sa najviše utakmica ,,u nogama" svakako je Gojko Janjić, najomiljenija figura u subotičkom fudbalu. FK Spartak imao je i više sjajnih kapitena, ali najduže je tu ulogu obavljao Drago Jovičević.
Uz ove napomene, evo i liste igrača koji su za Spartak odigrali najviše utakmica u Prvoj ligi:
Miloš Glončak (146), Stipan Kopilović (141), Joška Takač (133), Antun Tapiška (130), Bratiša Branisavljević (125), Ivan Bogešić (112), Tihomir Ognjanov (110), Lajčo Jakovetić (106), Čikoš Balaž (102), Stevan Ćopić (93), Ladislav Jenovai (69), Josip Prčić (66), Ilija Vorgučin (63), Ranko Leškov (61), Lajčo Kujundžić (57), Gradimir Bogojevac (55), Vilim Gemeri (52) i Jožef Gemeši (50).
Predsednici, treneri, fudbalski radnici...
U uspesima Fudbalskog kluba Spartak u minule četiri decenije, ne malog udela ima i više stotina sportskih radnika, entuzijasta i stručnjaka, počev od trenera, tehničkih rukovodilaca, sekretara do članova rukovodstva i predsednika, koji su dali vidan doprinos razvoju kluba. Pokušaćemo da ih navedemo hronološkim redom, onako kako su se javljali u proteklim godinama.
Predsednici: Viktor Vrhovac, Laza Bogešić, Ivan Števura, Josip Konovec, Marko Bačlija, Mikloš Sabo, Rudolf Jontović, Ivan Vračarić, Antun Milanković, Franjo Nađ, Madimir Đanić, Milan Galović, Lazar Kopunović, Blaško Kopilović, Grgo Kolić, Miško Čović, Pal Barkanj, Milan Jarić, Andrija Bukvić, Stevan Pap, Tomislav Karadžić, Imre Der.
Treneri: Martin Takač, Aleksandar Zvekan, Miro Stojanović, Miška Held, Franjo Glazer, Moša Marjanović, Branislav Sekulić, Jožef Nemet, Stipan Kopilović, Ilija Rajković, Ladislav Varga, Lajčo Jakovetić, Tihomir Ognjanov, Joška Takač, Ivan Zvekanović - Janko, Dušan Drašković, Dušan Maravić, Dejan Vrana, Vlatko Konjevod, Laslo Borbelj, žarko Nedeljković, Joakim Vislavski, Milan živadinović, Luka Malešev, Boris Maravić, Ivan Brzić, Stevan Ostojić, Josip Zemko i Milan Ribar. Među trenerima koji su bili u Spartaku najautoritativnije je, svakako, ime Branislava Sekulića - Baneta.
Generalni sekretari: Stipan Kopilović, Ilija Vorgučin, Petar Marković, Grga Temunović, Mihajlo Sele, Lazar Vasiljev, Koloman Stipić, Milan Pešut, Ivan Herman, Luka Katić, Jožef Nađ i Svetozar Mirolović.
Tehnički rukovodioci: Radivoj Šibalić, Aleksandar Zvekan, Milojko Štavljanin, Dezider Lulić, Jožef Balaž, Gojko Janjić, Momir Mijatov, Josip Neorčić, Svetozar Pušin, Karlo Tonković, Jakov Stantić, Ranko Leškov, Petar Malagurski, Svetozar Mirolović, Aleksandar Stojković, Aleksandar Malušev, Tihomir Ognjanov i Jovan Popov.
Subotica, 18. marta 1945: ekipa žAK-a koja je igrala sa beogradskom vojnom brigadom nereseno 1:1.
S leva na desno: Milunović, Prćić, I. Bogešić, Zvekanović, Sabanov, Beleslin, Njerš, Takač,
Jakovelić. Palfi i Janjić. U prisustvu 1.500 gledalaca jedini gol postigao je Palfi.
Generacija koja je izborila prvi ulazak u I saveznu ligu, 1946.
S leva na desno: (rener A. Zvekan. igrači - G. Janjić. I. Vorgučin. S. Kopilović, L. Tumbas.
L. Jakovetić, J. Takač. I. Bogešić. J. PrČić. M. Beleslin, J. Zvekanović i P. Šimoković,
savladali u kvalifikacijama novosadsku Vojvodinu. oba puta sa 2:0
Pozdrav kapitena 3. jugoslovenske armije V. Božovića (levo) i I. Bogesića, člana Spartaka.
20. jula 1945. u Subotici.
U prisustvu sudije F. Mernjaka. Pobedio tim 3. Jugoslovenske armije sa 4:2 (2:0)
Fudbaleri Spartaka Članovi I savezne lige 1950. godine
Tim Spartaka koji je 1972. godine - posle kvalifikacija
- izborio ponovni povratak među članove I savezne lige.
Fudbaler Tihomir Ognjanov - Bata u jednoj od svojih akcija
Fudbaleri suboličkog Spartaka koji su igrali u finalu Kupa maršala Tila
1962. godine, protiv OFK Beograda, 1:4
Jedna od najboljih generacija u zemtji - Sparlak 1954.
Tweet | Share on Facebook |